Tansiyon

Tansiyon, kanın damar duvarlarına uyguladığı basınç olarak tanımlanır. Kan basıncı, kalbin kan pompalaması ve kan damarlarının direnci ile ilişkilidir. Tansiyon, sağlıklı bir dolaşım sistemi için önemlidir ve vücudun dokularına ve organlarına oksijen ve besin maddeleri taşınması ile atık maddelerin uzaklaştırılması süreçlerinde kilit rol oynar. Tansiyon, iki ölçümle ifade edilir:

1. Sistolik kan basıncı: Kalbin kasılma ve kanı vücuda pompalama anındaki basınçtır. Bu, tansiyon ölçümündeki daha yüksek sayıdır.
2. Diyastolik kan basıncı: Kalbin gevşemesi ve kanla dolması sırasındaki basınçtır. Bu, tansiyon ölçümündeki daha düşük sayıdır.

Tansiyon genellikle, milimetre civa (mmHg) cinsinden ölçülür ve sistolik basınç üzerine diyastolik basınç şeklinde ifade edilir, örneğin 120/80 mmHg.

Kan basıncı değerleri şu şekilde sınıflandırılır:

1. Normal: Sistolik <120 mmHg ve Diyastolik <80 mmHg
2. Yüksek normal: Sistolik 120-129 mmHg ve Diyastolik 80-84 mmHg
3. Hipertansiyon Evre 1: Sistolik 130-139 mmHg veya Diyastolik 85-89 mmHg
4. Hipertansiyon Evre 2: Sistolik 140-159 mmHg veya Diyastolik 90-99 mmHg
5. Hipertansiyon Evre 3: Sistolik ≥160 mmHg veya Diyastolik ≥100 mmHg

Yüksek tansiyon (hipertansiyon), tedavi edilmediğinde kalp hastalığı, felç, böbrek hastalığı ve diğer ciddi sağlık sorunlarına yol açabilecek yaygın bir durumdur. Tansiyonunuzu düşürmek ve kontrol altında tutmak için şu önlemleri alabilirsiniz:

1. Sağlıklı ve dengeli bir beslenme uygulayın.
2. Tuz tüketimini azaltın.
3. Düzenli egzersiz yapın.
4. Kilo verin ve sağlıklı bir vücut ağırlığı koruyun.
5. Sigara ve alkol tüketimini bırakın veya sınırlandırın.
6. Stresi yönetin ve rahatlama teknikleri kullanın.
7. Doktorunuzun reçete ettiği ilaçları düzenli olarak kullanın ve tansiyonunuzu düzenli olarak ölçün.

Düşük tansiyon (hipotansiyon) da bazı insanlar için sorunlara neden olabilir.

Düşük tansiyon (hipotansiyon), genellikle kan basıncının sistolik ölçümü 90 mmHg’nin altında ve/veya diyastolik ölçümü 60 mmHg’nin altında olduğu durumlarda meydana gelir. Hipotansiyon, genellikle ciddi sağlık sorunlarına yol açmaz; ancak, yetersiz kan akışı nedeniyle bazı durumlarda baş dönmesi, bayılma ve organlara oksijen ve besin sağlamada yetersizlik gibi sorunlara neden olabilir.

Düşük tansiyonun nedenleri şunlar olabilir:

1. Dehidrasyon
2. Kan kaybı
3. Aşırı terleme
4. Kalp yetmezliği
5. Hormonal dengesizlikler
6. Gebelik
7. Kullanılan bazı ilaçlar

Düşük tansiyon sorunları yaşayanlar için şu önlemleri alabilirsiniz:

1. Yavaşça hareket edin: Özellikle uzun süre oturduktan veya yattıktan sonra yavaşça ayağa kalkın.
2. Yeterli su tüketin: Dehidrasyonu önlemek için düzenli olarak su içmeye özen gösterin.
3. Dengeli bir beslenme uygulayın: Tuz tüketimini artırabilir (eğer doktorunuz önerirse) ve küçük, sık öğünler yiyebilirsiniz.
4. Komplikasyonları önlemek için düşük tansiyonun nedenlerini tedavi etmek amacıyla doktorunuzla işbirliği yapın.

Hipotansiyon durumunda doktorunuzla konuşarak, tansiyonunuzu sağlıklı bir seviyede tutmak için size özel öneriler alabilirsiniz.

Normal tansiyon değerleri nelerdir?

Normal tansiyon değerleri, genellikle 120/80 mmHg (milimetre civa) olarak kabul edilir. İlk sayı sistolik tansiyonu, ikinci sayı ise diyastolik tansiyonu temsil eder.

Yüksek tansiyon (hipertansiyon) neden tehlikelidir?

Yüksek tansiyon, kalp, beyin, böbrekler ve gözler gibi organlara zarar verebilir, kalp krizi, felç ve böbrek yetmezliği gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Yüksek tansiyonun belirtileri nelerdir?

Yüksek tansiyonun belirgin belirtileri olmayabilir, ancak bazı durumlarda baş ağrısı, baş dönmesi, burun kanaması ve göğüs ağrısı gibi belirtiler yaşanabilir.

Tansiyon nasıl düşürülür?

Tansiyonu düşürmek için sağlıklı ve dengeli bir diyet uygulayın, düzenli egzersiz yapın, tuz tüketimini azaltın, kilo verin, stresi yönetin ve doktorunuzun önerdiği ilaçları kullanın.

Hangi besinler tansiyonu yükseltir?

Yüksek sodyum içeren yiyecekler, doymuş yağlar ve şeker tansiyonun yükselmesine neden olabilir.

Hangi besinler tansiyonu düşürmeye yardımcı olur?

Meyve, sebze, tam tahıllar, düşük yağlı süt ürünleri ve potasyum açısından zengin yiyecekler tansiyonu düşürmeye yardımcı olabilir.

Tansiyon ilaçları nelerdir?

Tansiyon ilaçları arasında beta blokerler, ACE inhibitörleri, anjiyotensin reseptör blokerleri (ARB’ler), kalsiyum kanal blokerleri ve diüretikler bulunur.

Alkol tüketimi tansiyonu nasıl etkiler?

Aşırı alkol tüketimi, tansiyonun yükselmesine neden olabilir ve hipertansiyon riskini artırabilir.

Tansiyon ve stres arasındaki ilişki nedir?

Stres, tansiyonun geçici olarak yükselmesine neden olabilir. Kronik stres, tansiyonun sürekli yüksek kalmasına ve hipertansiyon gelişimine katkıda bulunabilir.

Egzersiz, tansiyonu nasıl etkiler?

Düzenli egzersiz, tansiyonu düşürmeye ve kalp sağlığını iyileştirmeye yardımcı olabilir. Aerobik egzersizler, yürüyüş, koşu ve bisiklet gibi etkinlikler, tansiyon kontrolünde önemlidir.

ek1:Kan Basıncı Okumaları Tablosu